Page 117 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

której dokonano rozdziału działalności przesyłowej i dystrybucyjnej od działalności związanej
z obrotem energią oraz jej wytwarzaniem. W konsekwencji dostarczanie energii elektrycznych
w niektórych przypadkach będzie wymagało zawarcia dwóch różnych umów z dwoma różnymi
przedsiębiorstwami energetycznymi specjalizującymi się w przesyle energii oraz jej sprzedaży.
Niemniej jednak ustawodawca w art. 5 ust. 3 pr. ener. wprowadził kolejny typ umowy, której za-
warcie pozwala na dostarczanie energii elektrycznej – chodzi o umowę kompleksową. Specyfika
tej umowy polega właśnie na tym, że łączy w sobie postanowienia umowy sprzedaży i umowy
o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, którą zawiera się wyłącznie
z przedsiębiorstwem obrotu.

Na tym etapie aktywności konsumenta ustawodawca ustanowił kolejne środki, które bezpośrednio
wpływają na jego pozycję. Od razu trzeba zaznaczyć, że konsument ze względu na sieciową spe-
cyfikę tego sektora gospodarczego jest związany wyłącznie z jednym przedsiębiorstwem świad-
czącym usługi dystrybucji energii elektrycznej właściwym dla miejsce odbioru tej energii. Inaczej
sytuacja wygląda dla nabywania tej energii od przedsiębiorstw obrotu. Tendencje liberalizujące
rynek energii elektrycznej pozwalają odbiorcom dokonać wyboru sprzedawcy energii elektrycznej,
co jest jedną z konsekwencji wdrożenia zasady TPA, czyli udostępnienia sieci, jako urządzeń klu-
czowych dla tego rynku, przez ich operatorów innym podmiotom. W rezultacie zawieranie umów
sprzedaży energii elektrycznej odbywa się na konkurencyjnym rynku. Jednakże funkcja ochronna
prawa energetycznego dla konsumentów – odbiorców wyraża się w instytucji sprzedawcy z urzę-
du. Konkurencyjność rynku sprzedaży energii elektrycznej powoduje, że może wystąpić sytuacja,
gdy żadne z przedsiębiorstw obrotu nie będzie chciało zawrzeć stosownej umowy z konsumentem
– odbiorcą. Na podstawie art. 5a ust. 1 pr. ener. sprzedawca z urzędu, a więc przedsiębiorstwo ener-
getyczne posiadające koncesję na obrót energią elektryczną, które świadczy usługi kompleksowe
ma obowiązek zawarcia umowy kompleksowej z tym odbiorcą energii elektrycznej w gospodar-
stwie domowym, który nie korzysta z prawa wyboru sprzedawcy16.

Relacje pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym oraz odbiorcą są regulowane również w roz-
porządzeniu Ministra Gospodarki z 4.5.2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania
systemu elektroenergetycznego17, które określa w § 40 standardy jakościowe energii elektrycznej, zaś
w § 42 ramy w zakresie jakościowych standardów obsługi odbiorców, którym można przypisać walor
czynników składających się na staranne wykonanie zobowiązania przez przedsiębiorstwo energe-
tyczne18. Naruszenie tych standardów wiąże się z obowiązkiem zapłaty na rzecz odbiorcy bonifikaty
w wysokości określonej w przepisach od § 41 do § 43 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia
18 sierpnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń
w obrocie energią elektryczną19.

3.3 Konsument – odbiorca w nawiązaniu oraz ustaniu relacji umow-
nych dotyczących obrotu energią elektryczną

Relacje prawne nawiązywane przez konsumenta – odbiorcę z przedsiębiorstwem energetycznym
w zakresie dostarczania energii elektrycznej mają cywilnoprawny charakter, a sama treść art. 5
pr. ener. oraz brak odesłania do stosowania regulacji Kodeksu cywilnego do spraw nieuregulowa-

16 K. Smagieł, M. Gutowski, w: M. Swora, Z. Murasa (red.) Prawo energetyczne. Komentarz, Warszawa 2010, s. 476,
którzy przyjęli, że zwrot „niekorzystającym z prawa wyboru sprzedawcy” oznacza zarówno sytuacje, gdy odbiorca nie
wykonał przysługującego mu prawa wyboru sprzedawcy, jak również takiego odbiorcę, który wybrał sprzedawcę, ale
z różnych przyczyn (np. wypowiedzenie umowy) ten stosunek wygasł, a także sytuacje, gdy zmieniono sprzedawcę, ale
odbiorca zamierza powrócić do sprzedawcy z urzędu i nie będzie korzystał z prawa wyboru sprzedawcy

17 Dz.U. Nr 93, poz. 623
18 A. Kowalski, Usługa powszechna w prawie energetycznym (w:) Regulacja – innowacja w sektorze energetycznym,
red. A. Walaszek-Pyzioł, Legalis (dostęp 3.03.2015)
19 W. Dołęga, Odpowiedzialność ekonomiczna operatorów systemów elektroenergetycznych za bezpieczeństwo do-
staw energii w aspekcie umów zawieranych przez te przedsiębiorstwa, Biuletyn URE 2009, Nr 6, s. 64–71

117