Page 105 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

swoich uprawnień gwarancyjnych. Takie postanowienia są prawnie dopuszczalne. Gwarant może
zatem uzależnić realizację określonych uprawnień od tego, czy kupujący spełnił wskazane w treści
gwarancji warunki względnie obowiązki. Generalnie polegają one na różnego rodzaju powinnoś-
ciach kupującego, takich jak konieczność dokonywania okresowych przeglądów rzeczy, wymiana
wyeksploatowanych części lub konserwacja rzeczy, obowiązek używania określonych preparatów
w czasie eksploatacji rzeczy czy też przeprowadzenie ekspertyzy itp. Konsekwencją ich niedopełnie-
nia może być utrata wszystkich lub części przyznanych kupującemu uprawnień gwarancyjnych.

Ustawodawca w k.c. nie wskazuje terminu w jakim należy zawiadomić gwaranta o wadzie.
Wobec tego należy przyjąć, że – jeżeli nic innego nie wynika z treści oświadczenia gwarancyjne-
go – zawiadomienie takie powinno mieć miejsce w czasie trwania gwarancji. Tylko wyjątkowo,
jeśli wada powstała w okresie gwarancji, możliwe jest zawiadomienie o wadzie nawet po upływie
okresu gwarancji, o ile kupujący udowodni, że wada ujawniła się przed upływem tego okresu23.
Zawiadamiając gwaranta o wadzie, nie powinno się pominąć postanowień art. 579 § 3 oraz art. 563
k.c., które również odnoszą się do terminów zawiadomienia o wadzie, tyle że odnoszą się do osoby
sprzedawcy. Niemniej są one istotne w kontekście zachowania uprawnień z tytułu rękojmi (szerzej
zob. komentarz do art. 563 i 579 k.c.).

Uprawnienia przyznane w ramach gwarancji, tak jak w przypadku uprawnień wynikające z rę-
kojmi za wady (art. 560 i n. k.c.), nie są ograniczone tylko do osoby kupującego, ale przechodzą
na jego następców prawnych24.

Odrębną kwestią jest odniesienie się do zagadnienia związanego z nieodpłatnością świadczeń gwa-
rancyjnych. Obowiązujące przepisy o gwarancji zawarte w kodeksie cywilnym nie wskazują wprost
na nieodpłatność świadczenia gwaranta realizowanych w ramach gwarancji, niemniej zasadnym jest
przyjęcie takiego ich charakteru, np. odnośnie kosztów robocizny, materiałów, zakupu części zamien-
nych, demontażu rzeczy oraz ponownego jej zamontowania i uruchomienia. Zaznaczyć należy, że
przed nowelizacją Kodeksu cywilnego analogicznie wyglądała sytuacja w odniesieniu do niekonsu-
mentów. Jedynie na gruncie uchylonej już ustawy o sprzedaży konsumenckiej ustawodawca wyraź-
nie wskazywał, że świadczenie realizowane przez gwaranta w ramach gwarancji jest nieodpłatne25.
Stanowisko takie wynika z istoty gwarancji. Skoro bowiem gwarant, udzielając gwarancji, składa
oświadczenie gwarancyjne, w którym zapewnia o dobrej jakości (właściwości) rzeczy w czasie trwa-
nia gwarancji, to tym samym on sam – a nie kupujący – musi ponieść odpowiedzialność w sytuacji,
kiedy ujawni się zła jakość rzeczy (wada fizyczna) w tym znaczeniu, że podejmie się na swój koszt
działań, które wskazał w oświadczeniu gwarancyjnym. Stąd też jeżeli ujawnią się wady to gwarant
powinien ponieść wszelkie koszty związane ze spełnieniem swoich obowiązków gwarancyjnych
przywracających danej rzeczy właściwości, o których była mowa w oświadczeniu gwarancyjnym, tj.
koszty zakupu części zamiennych, robocizny, materiałów, demontażu rzeczy oraz ponownego jej za-
montowania i uruchomienia, bądź zwrócić je kupującemu. Nie ma przy tym znaczenia, czy obowiąz-
ki gwaranta sprowadzały się – w zależności od treści gwarancji – do naprawy rzeczy, jej wymiany,
czy też polegały na świadczeniu innych usług, o których mowa w art. 577 § 2 k.c.

Pomimo istnienia zasady nieodpłatności świadczeń gwarancyjnych zaznaczyć należy, że samo
udzielenie gwarancji w obecnym stanie prawnym może być zarówno nieodpłatne, jak i odpłatne.
W praktyce może to przybrać postać tzw. dokupienia gwarancji, czy to w postaci przedłużenia cza-
su trwania gwarancji udzielonej na pewien okres czasu nieodpłatnie, czy też uzyskania dodatkowej
gwarancji za opłatą.

23 Cz. Żuławska (w:) G. Bieniek (red.), Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia – zobowiązania, t. 2, wyd. 9,
Warszawa 2009, s. 123; J. Skąpski (w:) S. Grzybowski (red.), System..., t. III, cz. 2, s. 155; W.J. Katner (w:) S. Włodyka
(red.), System..., t. 5, s. 883.

24 Zob. wyrok SN z dnia 5 kwietnia 1974 r., II CR 109/74, OSPiKA 1976, z. 5, poz. 92, z glosą częściowo krytyczną J. Krau-
sa; zob. W.J. Katner (w:) J. Rajski (red.), System..., t. 7, s. 151–152.

25 Tak W. J. Katner (w:) S. Włodyka (red.), System..., t. 5, s. 877; zob. też A. Kubiak-Cyrul (w:) B. Kaczmarek-Tem-
plin, P. Stec, D. Szostek, Ustawa..., s. 513, która wskazuje, że w razie wątpliwości co do charakteru gwarancji uznać
należy, iż ma ona nieodpłatny charakter.

105