Page 108 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

rzeczy używanej będzie także niweczyć w przyszłości możliwość dochodzenia od sprzedawcy od-
powiedzialności z tytułu rękojmi, co istotnie pogarszałoby sytuację uprawnionego. W konsekwencji
wymiana rzeczy wadliwej na niewadliwą, ale jednocześnie nie nową lub nie taką samą (podobną),
będzie zatem możliwa tylko wówczas, gdy uprawniony z gwarancji wyrazi na to zgodę37.

Możliwe jest także takie ukształtowanie przez gwaranta treści umowy gwarancyjnej, w której
jego obowiązek wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad będzie mógł być zrealizowany tylko
w określonych umownie przypadkach lub też po wskazanej liczbie napraw, np. wymiana telefonu
komórkowego na nowy egzemplarz będzie możliwa dopiero po trzech jego naprawach38. Korzysta-
jąc z uprawnienia gwarancyjnego w postaci wymiany rzeczy kupujący nie ma obowiązku zapłaty
wynagrodzenia za zgodne z przeznaczeniem zużycie rzeczy czy też za samo korzystanie z rzeczy,
którą zwraca lub rozliczenia kosztów tzw. amortyzacji39. Jeżeli gwarant w ramach gwarancji do-
starcza (wymienia) rzecz wolną od wad, to kupujący w zasadzie nie ma także obowiązku dopłaty
ewentualnej różnicy w cenie pomiędzy rzeczą wadliwą a rzeczą niewadliwą dostarczoną w ra-
mach wymiany gwarancyjnej, np. jeżeli cena wzrosła – na skutek zakończonej akcji promocyjnej
– w okresie między zakupem tej rzeczy a jej wymianą w ramach gwarancji40.

Z kolei, jeżeli udzielono gwarancji na rzecz, która jest oznaczona co do tożsamości w dokumen-
cie gwarancyjnym powinno być zawarte postanowienie, mocą którego wyłączona będzie możli-
wość wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad, bowiem rzeczy oznaczone co do tożsamości
z samej definicji są niewymienialne na inne, nie można także ich zastąpić innymi (por. treść art.
561 k.c. sprzed nowelizacji ustawą o prawach konsumenta). Jeżeli zatem przedmiotem sprzedaży
byłaby rzecz indywidualnie oznaczona, zaś w dokumencie gwarancyjnym zawarty byłby obowią-
zek gwaranta do wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad, to postanowienie w tym zakresie
uznać należy za bezprzedmiotowe.

2.4. Prawo żądania zwrotu zapłaconej ceny

Niezależnie od żądania wymiany rzeczy lub jej naprawy, obecne przepisy k.c. o gwarancji (art.
577 § 2 k.c.) wskazują na możliwość zobowiązania się gwaranta do zwrotu zapłaconej ceny. Takie
rozwiązanie stanowi na gruncie przepisów regulujących gwarancję pewne novum w kodeksie cy-
wilnym. Niemniej konstruując to uprawnienie, ustawodawca nie określił sposobu jego realizacji.
Ogólny charakter obowiązku gwaranta do zwrotu zapłaconej ceny z art. 577 § 2 k.c. pozwala zatem
przyjąć domniemanie, że celem ustawodawcy było pozostawienie gwarantowi wyboru zakresu
i sposobu jego realizacji. Zatem ostateczny kształt i zakres zobowiązania gwaranta do zwrotu ceny
podyktowany będzie treścią oświadczenia gwarancyjnego (dokumentu gwarancyjnego). Dotyczy
to także kwestii, czy zwrot ceny ma objąć całość ceny zakupionej rzeczy, czy także możliwy jest
jedynie częściowo41.

37 Por. odmiennie A. Kubiak-Cyrul (w:) B. Kaczmarek-Templin, P. Stec, D. Szostek, Ustawa..., s. 512; J. Jezioro (w:)
E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks..., wyd. 6, komentarz do art. 577 k.c., uwaga nr 3. Autorzy przyjmują, że
zobowiązanie gwaranta w ramach tego obowiązku „wymiany rzeczy” może polegać także na dostarczeniu rzeczy, która
nie tylko nie jest nowa, ale także jest podobna, a nie taka sama.

38 Zob. np. wyrok SN z dnia 14 sierpnia 1985 r., II CR 232/85, OSNCP 1986, nr 7–8, poz. 123.
39 Zob. wyrok SN z dnia 23 listopada 1970 r., I CR 65/70, OSNCPiUS 1971, nr 6, poz. 113; wyrok SN z dnia 3 paź-
dziernika 1978 r., II CR 348/78, OSNCPiUS 1979, nr 7, poz. 151; tak też A. Brzozowski (w:) K. Pietrzykowski (red.),
Kodeks..., t. II, s. 325, Cz. Żuławska (w:) G. Bieniek (red.), Komentarz..., t. 2, wyd. 9, s. 122; Z. Radwański, J. Panowicz-
Lipska, Zobowiązania..., s. 54.
40 Zob. wyrok SN z dnia 3 października 1978 r., II CR 348/78, OSNCPiUS 1979, nr 7, poz. 151 oraz wytyczne SN
z dnia 30 grudnia 1988 r.; tak też A. Brzozowski (w:) K. Pietrzykowski (red.), Kodeks..., t. II, s. 325; por. jednak wyrok
SN z dnia 26 października 1993 r., II CRN 109/93, Mon. Praw. 1996, nr 6, s. 218, w którym przyjęto, że kupujący ma
obowiązek dopłaty różnicy ceny, gdy dostarczony przez gwaranta samochód wolny od wad, w miejsce samochodu wad-
liwego, jest innego gatunku niż określony w umowie sprzedaży i ma wyższą cenę.
41 Tak też J. Jezioro (w:) E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks..., wyd. 6, komentarz do art. 577 k.c., uwaga nr
2; zob. też A. Kubiak-Cyrul (w:) B. Kaczmarek-Templin, P. Stec, D. Szostek, Ustawa..., s. 511.

108