Page 88 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

przedsiębiorca. Do dnia 24 grudnia 2014 r. definicja konsumenta brzmiała: „Za konsumenta uważa
się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością
gospodarczą lub zawodową”.

Nie ma wątpliwości, że organy władzy publicznej, jakimi są sądy powszechne, świadczące usłu-
gi wymiaru sprawiedliwości, nie zaliczają się do grona przedsiębiorców.

3. Możliwości usprawnienia świadczenia usług publicznych w Polsce

Efektywność świadczenia usług publicznych jest uzależniona od wielu czynników. Do najistotniej-
szych można zaliczyć konieczność zapewnienia zdolność do realizowania interesu publicznego
pojmowanego jako służenie celom wyższym, najważniejszym z punktu widzenia całej wspólno-
ty obywateli i odzwierciedlonym w podzielanych wartościach zharmonizowanych z tymi celami,
uwrażliwienia na problemy i kwestie społeczne, a także szerokiej dostępności, co dzięki postępowi
technicznemu i technologicznemu może być realizowane w postaci e-usług23. W szczególności
dostępność usług świadczonych drogą elektroniczną stanowi wyznacznik poziomu rozwoju cywi-
lizacyjnego. W zależności od stopnia rozwoju e-usług mogą być one świadczone na czterech róż-
nych poziomach, tj. możliwość wyszukania informacji (stopień pierwszy), możliwość wyszukania
informacji oraz pobrania formularzy (stopień drugi), możliwość wyszukania informacji, pobrania
formularza i jego odesłania drogą elektroniczną (stopień trzeci) i wreszcie pełna obsługa procesu,
czyli możliwość dokonania wszystkich czynności niezbędnych do załatwiania danej sprawy urzę-
dowej drogą elektroniczną (stopień czwarty)24. W obszarze wymiaru sprawiedliwości zdecydowa-
na większość usług poprzestaje na stopniu drugim. Jednakże na przestrzeni ostatnich lat pojawia
się systematycznie coraz więcej usług, które można zakwalifikować do trzeciego lub czwartego
stopnia dojrzałości e-usług publicznych, w tym przede wszystkim usługi świadczone na potrze-
by elektronicznego postępowania upominawczego, Elektronicznej Księgi Wieczystej, Krajowego
Rejestru Karnego, Krajowego Rejestru Sądowego i tzw. spółek S-24, Portalu Orzeczeń i Portalu
Informacyjnego, a w przyszłości również Elektronicznego Biura Podawczego25. Dalszy rozwój
e-usług publicznych świadczonych w obszarze wymiaru sprawiedliwości warunkowany jest głów-
nie koniecznością uproszczenia i uzupełnienia obowiązujących regulacji prawnych, udoskonalenia
infrastruktury informatycznej, zapewnienia bezpiecznej wymiany danych pomiędzy sądem a kon-
sumentem usługi wymiaru sprawiedliwości (bezpieczeństwo teleinformatyczne), kompatybilności
systemów informatycznych, a także potrzebą stworzenia nowoczesnych zasad obsługi konsumenta
(klienta) opartych na wewnętrznej procedurach dotyczących automatycznego przetwarzania da-
nych26. Wymaga to jednak skorelowanych działań podejmowanych w obszarze całego wymiaru
sprawiedliwości, których koordynacja powinna być po stronie Ministra Sprawiedliwości.

Możliwości wykreowane przez rozwój narzędzi informatycznych były bardzo długo była mar-
ginalizowana przez resort. Zmiana optyki nastąpiła dopiero na przestrzeni ostatnich kilku lat i wi-
doczna jest przede wszystkim w Strategii modernizacji przestrzeni wymiaru sprawiedliwości na
lata 2014-202027, gdzie jako jeden z głównych celów wskazano poprawę jakości obsługi intere-
santa. Oznacza to, że obywatel postrzegany jest nie jako petent, lecz jako interesariusz, a sama
Strategia niewątpliwie ukierunkowana jest na obywatela.

23 Ibidem, s. 53-54.
24 Por. J. Snopko, Usługi administracyjne w świetle koncepcji zarządzania w administracji samorządowej (w:) B. Ko-
żuch, A. Kożuch (red.), Op. cit. s. 133.
25 Por. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz
niektórych innych ustaw (druk sejmowy Sejmu VII kadencji nr 2678).
26 Por. J. Snopko, Op. cit. s. 134.
27 Strategia modernizacji przestrzeni sprawiedliwości w Polsce na lata 2014–2020, www.ms.gov.pl/pl/dzialalnosc/strategia.

88