Page 83 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

Sylwia Kotecka, Anna Zalesińska

Uniwersytet Wrocławski

KONSUMENT ELEKTRONICZNYCH USŁUG
WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI

1. Wymiar sprawiedliwości jako usługodawca świadczący
usługę publiczną

W polskich warunkach w dalszym ciągu trudno przyzwyczaić się do myślenia, że sądy powszech-
ne świadczą usługi publiczne – polegające na sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości i z zakresu
ochrony prawnej – dla osób fizycznych, prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających
osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, a niekiedy i status przedsiębiorcy.

Postrzeganie zadań realizowanych w obszarze wymiaru sprawiedliwości jako usług publicznych
jest odpowiedzią na nowe wyzwania oraz na aktualne potrzeby obywateli, będące wynikiem zmian
społeczno-gospodarczych zachodzących na przestrzeni ostatnich lat. Adresatami tych zmian są
przede wszystkim sądy powszechne, które zgodnie z art. 175 ust. 1 Konstytucji RP, obok Sądu
Najwyższego, sądów administracyjnych oraz sądów wojskowych, sprawują w Polsce wymiar spra-
wiedliwości. Beneficjentami zaś niewątpliwie obywatele, którzy w relacjach z sądem przestają być
petentami i stają się konsumentami świadczonych usług publicznych, w tym również tych, które
mają postać elektronicznych usług. Wymiar sprawiedliwości w tym kontekście należy rozumieć
w ujęciu formalnym jako podstawową działalność państwa polegającą na stosowaniu i konkrety-
zowaniu ustanowionych względnie uznanych przez państwo ustaw i norm przez szczególny rodzaj
organów władzy publicznej – sądy, którym konstytucyjnie przysługuje wyłączność sprawowania
wymiaru sprawiedliwości, a w ujęciu materialnym, jako konstytucyjny nakaz urzeczywistniania
przez Rzeczpospolitą Polską, jako demokratycznego państwa prawnego zasad sprawiedliwości
społecznej, z zapewnieniem prawnej ochrony godności i wolności człowieka i prawa do spra-

Zob. art. 1 § 2 i § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, t.j. Dz. U. z 2015 r., poz.
133 ze zm.

Ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej, Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.; dalej Kon-
stytucja RP.

83