Page 76 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

realizowana poprzez wydanego orzeczenia uznającego postanowienie umowne za niedozwolone
i zakazującego jego stosowania nie jest funkcją wiodącą dla przyjętej regulacji.

Sąd Okręgowy – sąd ochrony konkurencji i konsumenta jest sądem pierwszoinstancyjnym. Od
wydanych przez ten sąd orzeczeń w przedmiocie uznania postanowień umownych za niedozwolo-
ne przysługuje apelacja do sądu apelacyjnego, a od wyroków tego sądu skarga kasacyjna do Sądu
Najwyższego35. Przy czym skarga ta przysługuje od każdego wyroku wydanego w przedmiocie
uznania postanowienia umownego za niedozwolone. Natomiast nie przysługuje od postanowień
sądu II instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu lub umorzenia postępowania36. Ustawodawca
przywiązuje dużą wagę do stanowiska, jakie sąd I instancji zajmuje w wydanym orzeczeniu. Usu-
wając wszelkie niebezpieczeństwa dotyczące ewentualnego błędu postępowania lub błędu orze-
czenia pozwala stronom (podmiotom na prawach stron) poddać orzeczenie weryfikacji nie tylko
z wykorzystaniem środka odwoławczego w postaci apelacji, ale także poprzez wniesienie nadzwy-
czajnego środka w postaci skargi kasacyjnej od wyroku sądu II instancji w tym przedmiocie. Jak
bowiem wskazuje przepis art. 47942 § 2 k.p.c. od wyroku sądu drugiej instancji przysługuje skarga
kasacyjna do Sądu Najwyższego, a przedmiot zaskarżenia został określony szeroko bez zastosowa-
nia wyłączeń np. jakościowych37, z jakimi mamy do czynienia na obszarze innych postępowań.

Reasumując kontrola sądowa wzorca umowy dokonana w trybie art. 47936 k.p.c. ma charakter
abstrakcyjny i jest realizowana w interesie publicznym. Kontrola ta dotyczy „wyłącznie treści
postanowień zawartych we wzorcu, a ściślej, czy są one niedozwolone, czy nie. Ocenie podlega
zatem treść zapisu wzorca, a nie sposób jego wykorzystania przez pozwanego”38.

3. Streszczenie

Polski system prawny przewiduje szereg instytucji chroniących prawa konsumenta. Jednym z prze-
jawów takiej regulacji jest kontrola indywidualna i abstrakcyjna wzorców umownych stosowanych
w obrocie konsumenckim. Dla dokonania kontroli abstrakcyjnej powołano Sąd Okręgowy w War-
szawie Wydział Gospodarczy – ochrony konkurencji i konsumenta. Do zadań tego sądu należy
rozpoznawanie powództw konsumentów i uprawnionych podmiotów o uznanie postanowienia
umownego za niedozwolone i o ustanowienie zakazu jego stosowania. Postępowanie prowadzone
w tym przedmiocie oraz wyrok jaki w sprawie zapada wykazują szereg odrębności: zakaz zawie-
rania ugód sądowych w postępowaniu, niemożliwość oparcia orzeczenia wyłącznie na uznaniu po-
wództwa, rozszerzona prawomocność i skuteczność wydanego orzeczenia, które podlega wpisowi
do rejestru prowadzonego przez Prezesa UOKiK.

zawarcie ugody sądowej skutkowałoby umorzeniem postępowania według przepisu art. 355 k.p.c., zamykając drogę do
wydania wyroku. Wobec zawarcia ugody prowadzenie postępowania stałoby się zbędne, a wydanie wyroku już niedo-
puszczalne.

35 T. Ereciński, op. cit., s. 1069 i 1071.
36 T. Ereciński, op. cit., s. 1071.
37 Wyłączenia ilościowe oparte na progach kwotowych z natury rzeczy nie powinny znaleźć zastosowania w przedmio-
towej sprawie. Kontrola ma bowiem charakter abstrakcyjny i realizowany w interesie publicznym.
38 Wyrok SApel. w Warszawie z dnia 17 listopada 2011 r., VI ACa 448/11, LEX nr 1171447. Dlatego Zdaniem sądu,
nie ma znaczenia, czy pozwany wykorzystywał uznane za niedozwolone postanowienie regulaminu w umowach z kon-
sumentami, czy też nie, skoro samo postanowienie było częścią regulaminu, który potencjalnie mógł być stosowany
w umowach zawieranych z konsumentami.

76