Page 63 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

miast w przypadku upadłości konsumenckiej skorzystanie przez dłużnika z wszczęcia postępowa-
nia upadłościowego stanowi uprawnienie, a nie obowiązek dłużnika, gdyż stosownie do art. 4922
ust 1 p.u.n. przepisu art. 21 p.u.n. nie stosuje się w sprawach uregulowanych w tytule V.

Warunkiem dopuszczalności wszczęcia i prowadzenia postępowania upadłościowego jest posia-
danie przez dłużnika zdolności upadłościowej14. W przypadku upadłości konsumenckiej zdolność
upadłościową posiadają osoby fizyczne, których upadłości nie można ogłosić zgodnie z przepisami
działu II tytułu I części pierwszej (art. 4921 p.u.n.). Termin „zdolność upadłościowa” nie ma cha-
rakteru ustawowego, lecz stosowany jest w doktrynie dla określenia uprawnienia podmiotu, wobec
którego możliwe jest ogłoszenie upadłości15. Zdolność upadłościowa w literaturze określana jest
jako przesłanka merytoryczna prowadzenia postępowania upadłościowego, decydująca o tym czy
wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie uwzględniony czy też oddalony16. Posiadanie zdolności
upadłościowej stanowi warunek decydujący o tym, czy dany podmiot może zostać postawiony
w stan upadłości z wszelkimi określonymi ustawowo skutkami prawnymi17. Zakres podmiotowy
ustawy p.u.n. został uregulowany w przepisach od art. 5 do art. 9 p.u.n. oraz w art. 4911 p.u.n.

Ogłoszenie upadłości jest możliwe także w odniesieniu do osób fizycznych, które nie prowa-
dzą działalności gospodarczej, a więc nie są przedsiębiorcami w rozumieniu przepisu art. 5 ust. 1
p.u.n., prowadzą gospodarstwo rolne, są akcjonariuszami w spółkach akcyjnych, są udziałowcami
w spółkach z o.o., od zaprzestania prowadzenia przez nich działalności gospodarczej upłynął rok,
a jeśli były zgłoszone we właściwym rejestrze, upłynął rok od dnia prawomocnego wykreślenia z
rejestru lub od dnia, w którym zaprzestały uczestnictwa w spółce18.

Ustalenie przez sąd upadłościowy, że podmiot, który złożył wniosek o ogłoszenie upadłości nie
posiada zdolności upadłościowej skutkuje oddaleniem wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika.
W przypadku braku zdolności upadłościowej sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, gdyż
zdolność upadłościowa zasadnie zaliczana jest do przesłanek merytorycznych w sprawach o ogło-
szenie upadłości dłużnika19.

2.2. Wymogi formalne wniosku o ogłoszenie upadłości

Dłużnik, jeżeli zdecyduje się na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, musi mieć na względzie,
iż złożony przez niego wniosek powinien spełniać określone przez przepisy wymogi formalne. Sąd
złożony przez dłużnika wniosek o ogłoszenie upadłości weryfikuje najpierw pod względem wymo-
gów formalnych. Skoro postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości jest uważane za rodzaj
sądowego postępowania rozpoznawczego, to wniosek o ogłoszenie upadłości stanowi szczególnego
rodzaju pismo procesowe20. Tym samym wniosek o ogłoszenie upadłości powinien spełniać wymogi
przewidziane dla pism procesowych, określone w przepisie art. 126 k.p.c., a ponadto dodatkowe
warunki, wynikające z przepisów p.u.n. Stosownie do przepisu art. 4912 ust. 4 p.u.n. wniosek o ogło-
szenie upadłości powinien zawierać:

1) imię i nazwisko dłużnika, miejsce zamieszkania oraz numer PESEL, a jeżeli nie posiada nu-
meru PESEL – dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;

2) wskazanie miejsc, w którym znajduje się majątek dłużnika;
3) wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie (wymóg zbli-

żony do wymogów formalnych pozwu, co potwierdza stanowisko, iż postępowanie w przed-
miocie ogłoszenia upadłości jest postępowaniem rozpoznawczym);

14 Por. D. Chrapoński, Wyłączenia z masy upadłości, Warszawa 2010, s. 7.
15 F. Zedler, w: A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, wyd. 3, s. 25.
16 Por. F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze w zarysie, Warszawa 2009, s. 40.
17 A.G. Harla, Prawo upadłościowe i naprawcze. Zarys wykładu, Warszawa 2011, s. 86.
18 Ibidem, s. 921-922.
19 A.G. Harla, Prawo upadłościowe i naprawcze. Zarys wykładu, s. 87.
20 K. Piasecki, Prawo upadłościowe, prawo o postępowaniu układowym, bankowe postępowanie ugodowe wraz z ko-
mentarzem oraz ochrona roszczeń pracowniczych, międzynarodowe aspekty upadłości, Bydgoszcz 1994, s. 33.

63