Page 48 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

W toku prac Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przyjęto założenie, że należy dążyć do
inkorporowania konsumenckiego prawa umów do Kodeksu cywilnego w maksymalnym stopniu,
a w zakresie, w jakim nie będzie to możliwe, należy dokonać implementacji pozakodeksowej,
a następnie dążyć do przeniesienia tej materii do Kodeksu cywilnego157. Za takim rozwiązaniem
przemawiają argumenty wskazujące na integracyjną funkcję kodeksu dla systemu prawa cywil-
nego158. Można więc postawić tezę, że Komisja Kodyfikacyjna jako preferowany model przyjęła
pełną kodeksową implementację159.

Ostatecznie jednak zamysł Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego włączenia umów kon-
sumenckich do przyszłego Kodeksu cywilnego został ograniczony do propozycji włączenia do
Kodeksu cywilnego problematyki sprzedaży konsumenckiej, sprzedaży poza lokalem przedsię-
biorstwa i na odległość, oraz umowy o podróż160. Pojawiły się także postulaty uzupełnienia części
ogólnej zobowiązań o problematykę sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa oraz na odległość,
jako umów przenoszących własność, a części szczegółowej zobowiązań (przepisów regulujących
sprzedaż konsumencką) o przepisy dotyczące przejścia ryzyka w umowach dotyczących sprzedaży
wysyłkowej161. Zaproponowano także rozszerzenie sprzedaży konsumenckiej poza lokalem przed-
siębiorstwa oraz na odległość także na umowy, których przedmiotem jest świadczenie usług162.
Wniosek taki wypływa bowiem z definicji zawartej w art. 2 pkt 5 dyrektywy 2011/83/UE, w myśl
której przedmiotem umowy sprzedaży mogą być towary i usługi, zaś umowy zawieranej na odle-
głość także usługi (art. 2 pkt 7)163.

5. Regulacja umów konsumenckich w polskim prawie cywilnym

Polski ustawodawca nadal stosuje mieszany model implementacji konsumenckiego prawa wspólno-
towego do krajowego porządku prawnego. Do Kodeksu cywilnego włączono definicję konsumenta
(art. 221 k.c.)164, problematykę klauzul abuzywnych (art. 384-3843 k.c.)165, odpowiedzialność za pro-
dukty niebezpieczne (art. 4491–44911 k.c.)166. Większość jednak problematyki konsumenckiej, a więc
i umów konsumenckich, uregulowana została poza kodeksem, m.in.: w ustawie z dnia 29 sierpnia
1997 r. o usługach turystycznych167, w ustawie z dnia 16 września 2011 r. o timeshare168,w ustawie

157 Ibidem, s. 92-93.
158 Ibidem, s. 111.
159 W Raporcie Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów pt. „Tworzenie prawa – ocena i proponowane kie-
runki zmian” czytamy: „Niezbędne jest ograniczenie liczby wydawanych aktów normatywnych i zdecydowane prze-
ciwstawienie się praktyce ich częstych nowelizacji. Nieodzowne jest też scalenie polskiego prawa przez wydawanie
kodeksów lub aktów o wysokim stopniu ogólności, syntetyczne i w oparciu o jasne zasady regulujące obszerne dziedziny
życia społecznego. Sukces tego przedsięwzięcia zależy od respektowania przez ustawodawstwo zasad, instytucji i pojęć
kodeksowych, co jest warunkiem spójności systemu. Dlatego w praktyce należy stanowczo przeciwdziałać procesowi
dekodyfikacji prawa polegającemu na podważaniu przez poszczególne ustawy zasad wyrażonych w kodeksach”. Zob.
M. Wróbel, Główne założenia projektu Kodeksu cywilnego, „Monitor Prawniczy” 2007, nr 14; zob. Z. Radwański,
Zielona księga…, s. 111-112.
160 Z. Radwański, Wstępny projekt systematyzacji tak zwanej części szczegółowej prawa zobowiązań, TPP 2012, z. 1, s. 8.
161 J. Pisuliński, W sprawie systematyki części szczegółowej prawa zobowiązań (głos w dyskusji), Transformacje
Prawa Prywatnego 2012, z. 1, s. 16.
162 B. Gnela, op.cit., s. 187.
163 Ibidem.
164 Art. 221 dodany ustawą z dnia 14.02.2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych
ustaw (Dz.U. Nr 49, poz. 408), która weszła w życie 25.09.2003 r.
165 Implementacja dyrektywy 93/13 o niedozwolonych klauzulach umownych w umowach konsumenckich.
166 Implementacja dyrektywy 85/374 o odpowiedzialności za wadliwe produkty.
167 Dz.U. z 2014 r., poz. 196 ze zm., implementuje dyrektywę Rady z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowa-
nych podróży, wakacji i wycieczek (Dz.Urz. UE.L nr 158, str. 59).
168 Dz.U. Nr 230, poz. 1370 ze zm. Implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/122/WE z dnia
14 stycznia 2009 r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do niektórych aspektów umów timeshare, umów
o długoterminowe produkty wakacyjne, umów odsprzedaży oraz wymiany (Dz.Urz. UE.L nr 33, str. 10).

48