Page 18 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

sumentów powinny być ujmowane szerzej (bez ograniczenia pojęcia konsumenta do zaspokajania
osobistych potrzeb) i obejmować także dochodzenie roszczeń przeciwko konsumentowi (np. z ty-
tułu abuzywnych warunków umów), czy sprawy dotyczące nieuczciwych praktyk rynkowych23.

Z kolei J. Gudowski oraz M. Rejdak określają te sprawy jako dotyczące stosunków cywilno-
prawnych związanych z zaspokajaniem (na rynku) indywidualnych potrzeb konsumenta przez oso-
by świadczące na jego rzecz i zaliczają do nich np.: sprawy dotyczące sprzedaży konsumenckiej,
dostarczania energii, ciepła, gazu i wody, przewozu osób, usług pocztowych, bankowych, czy tu-
rystycznych, ale także sprawy dotyczące wzorca umowy, niedozwolonych postanowień wzorca lub
umowy konsumenckiej, umowy zawieranej poza lokalem przedsiębiorstwa i na odległość24.

Ze względu na umieszczenie przepisów służących ochronie praw konsumentów w różnych
ustawach oraz brak definicji normatywnej tych spraw, ich klasyfikacji należy dokonać nie tylko
w oparciu o doktrynę, ale i judykaturę25. Przyjmuje się, że sprawami o ochronę konsumentów są
m.in.: sprawy wynikające z umowy najmu lokalu mieszkalnego, przeznaczonego do zaspokojenia
osobistych potrzeb mieszkaniowych najemcy i osób bliskich, gdy wynajmującym jest przedsię-
biorca prowadzący działalność w zakresie najmu lokali; sprawy, których przedmiotem jest rosz-
czenie nabywcy towaru w stosunku do producenta lub sprzedawcy, powstałe w związku z pro-
mocją towaru; sprawy z powództwa członka spółdzielni mieszkaniowej przeciwko tej spółdzielni
w związku z zawartą umową uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku
jako sprawy o roszczenia o ochronę konsumentów w rozumieniu art. 1 ust. 2 u. post. grup26.

Sprawami o ochronę interesów konsumentów są bowiem także sprawy dotyczące ich interesów
grupowych, czy wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym,
a także dotyczące tzw. upadłości konsumenckiej27. Sprawy o ochronę grupowych interesów konsu-
mentów dotyczą naruszeń sumy indywidualnych interesów konsumentów, dokonanych przez jeden
podmiot (przedsiębiorcę), jeżeli dochodzone roszczenia pozostają ze sobą w związku podmiotowym
i przedmiotowym, a ich dochodzenie w jednym postępowaniu jest celowe z punktu widzenia intere-
sów konsumentów i wymiaru sprawiedliwości28. Szczególnym rodzajem spraw konsumenckich są
sprawy z zakresu ochrony konkurencji29 (art. 47928 k.p.c.), służącej ochronie zbiorowych interesów

23 E. Łętowska, Prawo…, op.cit., s. 607-608; E. Łętowska, Ochrona niektórych praw konsumentów. Komentarz, War-
szawa 2001, s. 165

24 J. Gudowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, t. 1,
pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2009, s. 309-310; M. Rejdak, Definicja…, op.cit., s. 135

25 K. Gajda, Rozwiązywanie…, op.cit., s. 113
26 M. Pietraszewski, Przepisy…, op.cit., s. 36; uchwała (7) SN z dnia 29 lutego 2000r. III CZP 26/99, OSNC 2000, nr
9, poz. 152; postanowienie SN z dnia 15 marca 2000r. I CKN 1325/99, OSNC 2000, nr 9, poz. 169; postanowienie SA
w Katowicach z dnia 10 października 2013r., I ACz 873/13, LEX nr 1381390;
27 K. Gajda-Roszczynialska, Sprawy…, op.cit., s. 123; M. Rejdak [w:] Ustawa…, op.cit., s. 59
28 K. Gajda-Roszczynialska, Sprawy…, op.cit., s. 157
29 Zgodnie z art. 47929 § 1 k.p.c., stroną postępowania w sprawach z zakresu ochrony konkurencji jest Prezes Urzędu
oraz podmiot będący stroną w postępowaniu przed Prezesem Urzędu, a więc podmioty będące stronami w postępowaniu
administracyjnym (art. 28 i n. oraz art. 107 k.p.a.), a także wnoszący zażalenie - tak: T. Ereciński [w:] Kodeks postępo-
wania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, t. 2, pod red. T. Erecińskiego, Warszawa
2009, s. 712. Stroną powodową w sprawach o ochronę konkurencji i konsumentów jest zawsze wnoszący odwołanie.
Przepisy nie określają wprost podmiotów legitymowanych do wniesienia odwołania od decyzji Prezesa UOKiK. Przyj-
muje się, że uprawniona do tego jest strona postępowania zakończonego wydaniem decyzji przez prezesa UOKiK - art.
88 ust. 1, 94 ust. 1 w zw. z art. 94 ust. 2 i 3, 101 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów – tak: T. Ereciński [w:]
Kodeks…, t. 2, op.cit., s. 713; K. Weitz, Postępowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów, regu-
lacji energetyki, regulacji telekomunikacji i poczty oraz regulacji transportu kolejowego [w:] System prawa handlowego.
Postępowanie sądowe w sprawach gospodarczych, t. 7, pod red. T. Wiśniewskiego, Warszawa 2007, s. 133; R. Flejszar,
Postępowanie…, op.cit., s. 149-150; R. Flejszar [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Art. 1-729, t. I, pod
red. A. Góry-Błaszczykowskiej, Warszawa 2013, s. 1152; A.G. Harla, Postępowanie przed urzędem antymonopolowym
(wybrane zagadnienia), Palestra 1990, nr 11-12, s. 32; I. Kunicki [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art.
367-729, pod red. A. Marciniaka i K. Piaseckiego, Warszawa 2014, s. 360-361; M. Szydło, Ł. Błaszczak, Sprawa anty-
monopolowa jako przykład sprawy administracyjnej oraz sprawy gospodarczej, Przegląd Sądowy 2005, nr 7-8, s. 143-
144; G. Jędrejek [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Artykuły 367-505(37), t. II, pod red. H. Doleckiego

18