Page 55 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

atrakcyjności europejskiego postępowania w sprawach drobnych roszczeń. W konsekwencji szcze-
gólną uwagę należy poświęcić treści wniosku co do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11
lipca 2007 r. ustanawiające europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń oraz rozporzą-
dzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 r. ustanawiające
postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty. Powstaje jedynie wątpliwość, czy wpro-
wadzenie tych rozwiązań spowoduje znaczący wzrost zainteresowania ze strony przedsiębiorców
i konsumentów tymi trybami rozstrzygania sporów, zwłaszcza wobec powszechnie występującej
obawy przed nieznanymi, wykraczającymi poza krajowy system sądowniczy, procedurami sądo-
wymi oraz koniecznością brania udziału w postępowaniach prowadzonych w języku obcym.

2. Problemy o charakterze proceduralnym

Pierwszą kategorią problemów, które można uznać za jedną z przyczyn niezbyt dużej popularności
europejskiego postępowania w sprawach drobnych roszczeń są kwestie dotyczące wszczęcia i toku
tego postępowania. Jednym z czynników decydujących o dostępności postępowania jest wartość
przedmiotu sporu jako kryterium dopuszczającego lub wykluczającego rozstrzyganie danej katego-
rii spraw cywilnych w tym trybie. W przypadku omawianego postępowania kryterium to określono
na 2000 Euro. Jak w przypadku każdego obostrzenia co do dopuszczalności wykorzystania okre-
ślonego postępowania, budzi ono duże kontrowersje. Co więcej, badania wskazują, że zastrzeżenia
co do zasadności tak daleko idącego ograniczenia, są w znacznym stopniu uzasadnione. Okazuje
się, że kwota ta w znacznym stopniu ogranicza dostępność postępowania dla małych i średnich
przedsiębiorców, ponieważ ich spory transgraniczne z innymi przedsiębiorcami dotyczą kwot wy-
noszących średnio 39 700 Euro. Natomiast około 30% roszczeń ze strony przedsiębiorców dotyczy
kwoty od 2.001 do 10.000 Euro. Tym samym – jak wynika z badań Eurobarometru – każdego roku
około 360 tys. przedsiębiorców w Unii Europejskiej zmaga się z problematycznymi transakcjami
transgranicznymi o wartości między 2.000 a 10.000 Euro. Dlatego też jedną z zasadniczych zmian
proponowanych przez Komisję jest rozszerzenie zakresu stosowania rozporządzenia o roszczenia
w sprawach transgranicznych o wartości nieprzekraczającej 10.000 Euro.

W odniesieniu do konsumentów ta zmiana ma mniejsze znaczenie z uwagi na wskazaną wyżej
średnią 375 Euro jako wyznaczającą zasadniczą oś wartości przedmiotu sporu w sprawach kon-
sumenckich. Jednak patrząc szerzej, należy zgodzić się ze stanowiskiem Komisji, że podniesienie
obecnego progu umożliwi stronom prowadzenie postępowania spornego w przypadku znacznie
większej liczby spraw w oparciu o uproszczone europejskie postępowanie. Ze względu na większe
uproszczenie, ograniczenie kosztów i czasu trwania postępowania można oczekiwać, że roszcze-
nia, których dochodzenia zaprzestano i nie kontynuowano, zostaną odzyskane. O ile główną grupą,
która odniesie korzyść z tego rozwiązania, będą mali i średni przedsiębiorcy, to jednak skorzysta-
ją na nim również konsumenci, ponieważ około jedna piąta roszczeń konsumenckich przekracza
2.000 Euro. Powstaje jednak wątpliwość, czy kwota 10.000 Euro jest należycie wyważoną wartoś-
cią wobec zróżnicowanej struktury wartości transakcji w ramach obrotu konsumenckiego i gospo-
darczego. Z pewnością w strefie Euro jest to wartość odpowiednia, ale np. w polskich warunkach
trudno zakwalifikować jako drobne roszczenie opiewające na kwotę rzędu 40.000 złotych.

Jak wskazano na wstępie, warunkiem dochodzenia roszczenia w omawianym postępowaniu jest
także to, aby sprawa stanowiąca roszczenia miała charakter transgraniczny. W konsekwencji przy-
najmniej jedna ze stron powinna mieć miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu lub siedzibę
w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym znajduje się siedziba sądu właściwego

http://lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:52013PC0794&qid=1409560075447&from=PL,
20.06.2015 r., zwane dalej wnioskiem.

Wniosek, op. cit., s. 6.

55