Page 17 - KONSUMENT WOBEC WYZWAN WSPOLCZESNOSCI

Konsument wobec wyzwań współczesności. Aspekty prawa materialnego i procesowego

2. Sprawy o ochronę konsumentów

Pojęcie spraw o ochronę konsumentów nie zostało zdefiniowane ani w kodeksie cywilnym, ani
w innych ustawach pozakodeksowych. Nie definiuje ich też kodeks postępowania cywilnego, choć
w art. 61 § 1, 633 i 87 § 5 mowa jest o sprawach o ochronę konsumentów oraz związanych z ochro-
ną tych praw. Brak definicji normatywnej oraz umieszczenie przepisów służących ochronie tych
praw w różnych ustawach utrudnia ich określenie. Niemniej jednak nie ma wątpliwości co do tego,
że „sprawy o ochronę konsumentów” należy interpretować przy uwzględnieniu wymienionych
przepisów, czyli art. 61, 633 k.p.c. oraz – w szerszym znaczeniu – art. 87 § 5 k.p.c.17.

K. Gajda-Roszczynialska definiuje sprawy o ochronę praw konsumentów nie tylko według kry-
terium podmiotowego jako sprawy, w których jedną stroną jest konsument (rozumiany szerzej niż
w art. 22¹ k.c.) a drugą przedsiębiorca oferujący mu swoje towary i usługi, ale także w znacze-
niu szerokim – jako „sprawy, w których istniejący lub potencjalni konsumenci w istniejących lub
przyszłych stosunkach prawnych z przedsiębiorcami uzyskują ochronę prawną swoich rzeczywi-
ście naruszonych bądź zagrożonych prawnie chronionych interesów (indywidualnych, grupowych,
zbiorowych), a także sprawy związane z naruszeniem bądź zagrożeniem tychże interesów”18. Po-
dobnie uważa M. Sorysz, wedle którego sprawami o ochronę konsumentów są te, których źródłem
jest umowa, a stronami konsument i przedsiębiorca19.

O tym, czy dana sprawa dotyczy ochrony konsumentów przesądzają jednak nie tylko kwestie
podmiotowe stron stosunku prawnego, ale także przedmiot sporu20.

Zdaniem M. Sychowicza sprawami o ochronę konsumenta są sprawy, których przedmiotem jest
ochrona praw (interesów) konsumenta naruszonych lub zagrożonych w wyniku umowy zawartej
przez niego z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą, bądź
zawodową konsumenta. Do spraw o ochronę konsumentów należy zaliczyć „sprawy wynikające
z umów sprzedaży, umów o dzieło i o świadczenie wszelkiego rodzaju usług, w których osoba
nabywająca rzeczy lub na rzecz której wykonywane są usługi, zaspokajające jej własne potrze-
by (konsument), dochodzi roszczenia przeciwko kontrahentowi zajmującemu się profesjonalnie
handlem, produkcją lub usługami. Roszczenia konsumentów mogą wynikać z różnych tytułów
prawnych, w szczególności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania
oraz z tytułu rękojmi za wady rzeczy i gwarancji”21.

Według M. Jędrzejewskiej i K. Weitza, sprawy o ochronę interesów konsumentów związane
są z szerokim zakresem umów występujących między nabywcą lub usługobiorcą a profesjonal-
nym kontrahentem prowadzącym działalność gospodarczą. Powstają one na tle umów, w których
z jednej strony występuje osoba szukająca zaspokojenia swoich własnych potrzeb (która nie dzia-
ła w celu związanym z jej działalnością gospodarczą lub zawodową), z drugiej – profesjonalista
prowadzący określoną działalność gospodarczą22. Zdaniem E. Łętowskiej sprawy o ochronę kon-

17 K. Flaga-Gieruszyńska [w:] Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz do artykułów 1-50514, t. 1, pod red. A.
Zielińskiego, Warszawa 2010, s. 136; P. Pogonowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Artykuły 1-366,
t. I, pod red. H. Doleckiego i T. Wiśniewskiego, Warszawa 2013, s. 240-241

18 Na temat podziału spraw o ochronę konsumentów – zob. K. Gajda-Roszczynialska, Sprawy…, op.cit., s. 127-128,
143; K. Gajda, Rozwiązywanie…, op.cit., s. 114

19 Nie będą sprawami o ochronę konsumentów te, które powstały na tle umów zawartych między dwoma podmiotami
będącymi przedsiębiorcami lub nie będącymi konsumentami – tak: M. Sorysz [w:] Kodeks postępowania cywilnego.
Komentarz, Art. 1-729, t. I, pod red. A. Góry-Błaszczykowskiej, Warszawa 2013, s. 247

20 M. Pietraszewski, Przepisy procedury cywilnej dotyczące konsumentów – wybrane problemy (cz.1), Palestra 2011,
nr 7-8, s. 36

21 M. Sychowicz [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2001, s. 291;
M. Sychowicz [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1-366, t. I, pod red. A. Marciniaka i K. Piaseckiego,
Warszawa 2014, s. 229; podobnie: K. Flaga-Gieruszyńska [w:] Kodeks…, (2010) op.cit., s. 131; uzasadnienie uchwały (7)
SN z dnia 29 lutego 2000r., III CZP 26/99, OSNC 2000, nr 9, poz. 152

22 M. Jędrzejewska, K. Weitz [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie roz-
poznawcze, t. 1, pod red. T. Erecińskiego, Warszawa 2009, s. 227, 234

17